کتاب برای موجودات کوچکی مانند ما (2019) راهنمایی است برای افرادی که میخواهند رویدادهای مهم زندگی خود، چه شاد و چه غمگین، را در یک چارچوب غیردینی جشن بگیرند. ساشا ساگان، نویسندهی کتاب، با بررسی مراسم سنتی از دیدگاه علم، افراد غیرمذهبی را دعوت میکند تا آیینهای شخصی معناداری بسازند که باعث آرامش میشوند.
ساشا ساگان نویسنده، ویراستار، فیلمساز و تهیهکنندهی تلویزیونی است که در نیویورک، بوستون و لندن کار کرده است. او بهخاطر بررسی آداب و رسوم فرهنگی از دیدگاه علم شناخته میشود و مقالاتش در نشریات معتبری چاپ شده است.
بدون اینکه به باورهای مذهبی پایبند باشید، در زندگیتان آیینهای معناداری خلق کنید
آیینها یک حس آرامش خاصی دارند. فرقی نمیکند که بخواهیم با آنها جشن بگیریم، یاد کسی را گرامی بداریم یا غمهایمان را سبک کنیم، انجام دادن یک سری کارهای مشخص برای ما اطمینانبخش است و در زمان تغییر، چه شاد و چه غمگین، به ما کمک میکند تا احساس کنترل داشته باشیم.
اما بسیاری از آیینهای سنتی در جامعهی امروزی ریشه در مذهب دارند؛ حتی آنهایی که مثل کریسمس یا هالووین خیلی تجاری شدهاند. و اگر ما باورها یا دیدگاههای اساس این آیینها را قبول نداشته باشیم، ممکن است در انجام دادنشان احساس راحتی نکنیم یا انگیزه نداشته باشیم. همین ما را به دنبال راهی برای بزرگداشت نقاط عطف زندگیمان از طریق آیینهای جایگزین و غیردینی میکشاند.
در واقع، ایجاد حس با هم بودن از طریق جشنهای مشترک، یک نیاز انسانی است که ربطی به دین یا فرهنگ ما ندارد. اما در حقیقت، همهی ما میتوانیم آیینهای خودمان را بسازیم؛ از عادتهای کوچک روزانه که فقط با یک نفر دیگر شریک میشویم تا رویدادهای سالانهای که گروه و قبیلهی ما را دور هم جمع میکند.
فقط کافی است که کمی دربارهی چیزهایی فکر کنیم که برای ما معنی دارند و با شگفتی جهان هستی که در آن زندگی میکنیم، ارتباط برقرار کنیم. در ادامهی خلاصه کتاب برای موجوات کوچکی مانند ما یاد میگیرید که چطور خواندن الفبا را به آیینی برای ازدواج تبدیل کنید، یک زاویهی ۲۳.۴ درجهای چه نقش مهمی در زندگی شما دارد و چه ارتباطی بین یک الههی یونان باستان و کیک تولد هست.
بیشتر ما تجربهی حیرتزده شدن در مقابل یک نوزاد تازه متولدشده را داشتهایم. خیلی شگفتآور است که همهی انسانها زمانی همینقدر کوچک بودهاند.
اگر شانس با ما یار باشد، میتوانیم حدود هشتاد تا صد سال زندگی کنیم؛ اما در مقایسه با طول عمر جهان ما – که در حال حاضر ۱۳.۸ میلیارد سال تخمین زده میشود – زندگی ما در برابر آن، مثل یک چشم بر هم زدن است. آگاهی از این موضوع، زندگی را حتی ارزشمندتر میکند. اگر به اتفاقاتی فکر کنیم که ما را به وجود آوردهاند، حضور هر انسان روی کرهی زمین معجزه است.
دانشمندان تخمین میزنند که تا به حال، حدود ۷۵۰۰ نسل از انسانهای خردمند به وجود آمده است. این یعنی برای اینکه شما با ترکیب ژنتیکی خاص خودتان وجود داشته باشید، هزاران رابطهی جنسی خاص باید بین اجداد شما اتفاق میافتاد. وقتی عواملی مثل مرگ و میر، بلایای طبیعی و رویدادهای تاریخی مثل جنگ را در نظر بگیریم، احتمال اینکه شما، خودِ شما باشید، خیلی کم است.
تصادف هم در حضور ما در این سیارهی کوچک سبز نقش دارد. پدربزرگ و مادربزرگ ساشا ساگان، نویسندهی کتاب، در سال ۱۹۳۸ در قطار E در شهر نیویورک با هم آشنا شدند. هری، پدربزرگ ساگان، داشت رمان «ابشالوم، ابشالوم!» نوشتهی فاکنر را میخواند. همانطور که او صفحهی کتابش را ورق میزد، زنی که کنارش نشسته بود، دستش را روی بازوی او گذاشت. او هنوز خواندن آن صفحه را تمام نکرده بود. آن زن مادربزرگ ساگان شد. اگر او در واگن دیگری نشسته بود یا با یک خط قطار دیگر سفر کرده بود، ممکن بود پدربزرگ و مادربزرگ ساگان هرگز با هم ملاقات نکنند و ساگان در دو نسل بعد هرگز به دنیا نمیآمد.
بنابراین، جای تعجب ندارد که گونهی ما، آیینهای زیادی برای خوشامدگویی به نوزادان به زمین دارد. مراسم غسل تعمید و نامگذاری در جهان غرب محبوب هستند. خانوادههای چینی وقتی نوزاد صد روزه میشود، جشنی برگزار میکنند و به این مناسبت که کودک از مرگ زودهنگام جان سالم به در برده است، شادی میکنند. بسیاری از فرهنگها – از منطقهی بالکان گرفته تا جامائیکا – بذر یا درخت میکارند. سنتها متفاوت هستند؛ اما معمولاً حول یک آرزوی امیدوارانه برای فرد خاصی که وارد دنیا شده است، میچرخند.
شما میتوانید آیین معنادار خودتان را بسازید تا این آرزو را به تازهترین عضو خانوادهی خود نشان دهید. آیین شما ممکن است خواندن یک شعر خاص ساده و صمیمی برای کودکتان باشد یا چیزی مفصلتر مثل برگزاری یک مهمانی برای معرفی او به افرادی که قرار است بخشی از زندگیاش باشند.