کتاب وابی سابی

با خواندن این کتاب، نحوه‌ی زندگی سالم را از طریق فلسفه‌ی ژاپنی می‌آموزید.

امروزه تعداد بسیار زیادی از انسان‌ها از چالش‌های طاقت‌فرسای زندگی مصرف‌گرا و سرسام‌آور کنونی خسته شده‌اند. ما در دوره‌ای به سر می‌بریم که اکثرمان احساس پریشانی، ناامنی، بی‌پشتوانه‌ بودن و خستگی می‌کنیم.

در سال‌های اخیر، استرس‌ها بسیار اوج گرفته‌اند و پول، عناوین شغلی، ظواهر و اندوختن مادیات دغدغه‌‌‌های اصلی ما شده‌‌اند. بیش از پیش، به خود فشار می‌آوریم و سعی می‌‌کنیم چندین کار را با هم انجام دهیم و حس نارضایتی‌مان رو به ‌فزونی‌ است. بیش‌ازحد کار می‌کنیم، بیش از ظرفیتمان به خود فشار می‌‌آوریم و می‌‌جنگیم.

بسیاری از ما شغل خود را دوست نداریم و شغل ما تمام انرژی ما را می‌گیرد. اغلب نگران این هستیم که به نتیجه‌ی مطلوب نرسیم. نمی‌توانیم به اندازه‌ی کافی برای دوستان و خانواده‌ی خود وقت بگذاریم. چیزهای زیادی داریم که مطمئن نیستیم حتی به آن‌ها نیاز پیدا کنیم. به‌نوعی، گرفتار یک زندگی کسالت‌بار شده‌ایم.

وابی سابی یک اصطلاح ژاپنی است که به ما یادآوری می‌کند تا زیبایی را در کامل نبودن ببینیم، ارزش سادگی را درک کنیم و ماهیت گذرای همه چیز را بپذیریم.

وابی سابی به ما می‌آموزد که چگونه کارها را ساده کنیم، اولویت‌هایمان را تعیین کنیم و در این حین به خودمان سخت نگیریم.

این اصطلاح ژاپنی از دو کلمه‌ی ‌جداگانه‌ی وابی و سابی تشکیل شده است. این اصطلاح البته چیزی فراتر از مفهومی زیبایی‌شناختی است. در واقع طرز فکری ژاپنی است درباره‌ی زندگی نه‌چندان بی‌نقص ولی کامل. این اصطلاح بر پایه‌ی پذیرش ناپایداری و نقص‌ها بنا شده است.

وابی سابی یک فلسفه‌ی زیربنایی است و مانند یک رشته‌ی نامرئی در زندگی و فرهنگ ژاپنی جریان دارد. اما این دو کلمه به چه معنا هستند؟

بیایید با کلمه‌‌ی وابی شروع کنیم. در ژاپن، وابی به معنای چیزی شبیه “چشیدن آرامش” است. البته این کلمه در ابتدا به معنای فقر، نارسایی و ناامیدی بود که از فعل wabiru به معنای “نگران کردن” آمده است.

اما برای رسیدن به معنای دقیق، باید به مراسم چای باستانی در فرهنگ ژاپنی برویم. در اواسط قرن شانزدهم، امپراتوری ژاپن را اربابان فئودال معروف به دایمیو اداره می‌کردند. جنگجویان سامورایی که از قلعه‌ها و املاک دایمیو محافظت می‌کردند، برای بیدار ماندن در شب چای می‌نوشیدند. مراسمی که همراه با نوشیدن چای برگزار می‌شد، فرصتی برای لذت بردن از آرامش شب در زندگی خشن جنگی بود. البته بعد از مدتی، مراسم نوشیدن چای وارد زندگی مجلل طبقه‌ی دربار شد. این طبقه چای را در ظروف تزئین‌شده صرف می‌کردند.

اما یکی از برگزارکنندگان تصمیم گرفت مراسم چای را متحول کند. او تشریفات مجلل مراسم چای درباری را محکوم کرد و معتقد بود که باید با روشی ساده‌تر، ظروف ساده و چای‌خوری‌های کوچک‌تر، مراسم را برگزار کرد. او عقیده داشت به‌جای نشان دادن ثروت، باید سادگی و زیبایی طبیعی را جشن بگیریم. بنابراین سبک مراسم چای ریکیو به چای وابی یا «وابی چا» معروف شد. بنابراین، وابی، طرز فکری است که از سادگی، فروتنی و صرفه‌جویی حمایت می‌کند.

حالا بیایید به کلمه‌ی سابی بپردازیم. اگر به انگلیسی ترجمه شود، چیزی شبیه به «پتینه» یا «ساده و زیبا» خواهد بود. با گذشت زمان، این کلمه به معنی زیبایی‌ای تبدیل شده است که با گذشت زمان به وجود می‌آید. سابی با قدردانی از زنگ‌زدگی، لکه‌دار شدن و قدمت همراه شده است. جونیچیرو تانیزاکی در اثر کلاسیک خود با نام «در ستایش سایه‌ها» درباره‌ی مردم ژاپن می‌گوید: «ما از هر چیزی که می‌درخشد بیزار نیستیم؛ اما تجمل عمیق و باطنی را به درخشش سطحی ترجیح می‌دهیم.»

در مجموع، واژه‌ی ترکیبی وابی سابی دلالت بر طرز فکری دارد که در آن سادگی، نقص و گذرا بودن جهان ارزشمند هستند.

اهمیت وابی سابی زمانی بیشتر برجسته می‌شود که با فلسفه‌های رایج در غرب مانند ماتریالیسم، کمال‌گرایی و ترس از رویارویی با گذر زمان مقایسه می‌گردد. در فرهنگ مصرف‌گرای ما، می‌شود درس‌های زیادی از وابی سابی گرفت.