کتاب خوب نباش درباره‌ی غلبه کردن بر عادت ریشه‌دار بیش از حد خوب بودن و راضی نگه داشتن دیگران است. این اثر به خوانندگان کمک می‌کند تا از دام راضی کردن همیشگی، احساس گناه و ترس از طرد شدن رها شوند. آن‌ها را تشویق می‌کند که برای خودشان مرز تعیین کنند، نظراتشان را رک و پوست‌کنده بگویند و با اعتمادبه‌نفس خودشان را آن‌طور که هستند، نشان دهند. این کتاب با راهکارهای عملی و دیدگاه‌های کاربردی، به افراد کمک می‌کند تا دست از فدا کردن نیازهای خود بردارند و یک زندگی واقعی‌تر و اصیل‌تر را تجربه کنند.
دکتر عزیز گازی‌پورا یک روان‌شناس بالینی و متخصص اعتمادبه‌نفس است که به‌خاطر کارش در زمینه‌ی کمک به افراد برای غلبه بر اضطراب اجتماعی و شک به خود شناخته شده است. مهم‌ترین ویژگی او، توانایی تبدیل مفاهیم پیچیده‌ی روانشناسی به راهکارهای ساده و عملی برای تقویت عزت‌نفس و قاطعیت است. او نویسنده‌ی چندین کتاب پرفروش دیگر از جمله «راه‌حل اضطراب اجتماعی» و «در کنار خودم» است که هر دو بر توانمند کردن افراد برای داشتن زندگی‌ای با اعتمادبه‌نفس و اصالت بیشتر تمرکز دارند.
اعتمادبه‌نفسی که برای تعیین مرزها و زندگی اصیل نیاز دارید
خیلی از ما یاد گرفته‌ایم که مهربان بودن کلید موفقیت و ساختن روابط قوی است. یاد گرفته‌ایم که از دعوا و درگیری دوری کنیم، نیازهای دیگران را اولویت قرار دهیم و در هر برخوردی، دنبال تأیید و رضایت دیگران باشیم. اما این تمایل همیشگی به راضی نگه داشتن دیگران، کم‌کم ما را به سمت ناامیدی، حس نارضایتی و دور شدن از خود واقعی‌مان می‌کشاند.
تلاش زیاد برای محبوب بودن سد راه تعیین مرزها، «نه» گفتن و بیان کردن افکار و خواسته‌های واقعی‌مان می‌شود. حالا وقت آن رسیده که از این تله‌ی مهربانی بیش از حد رها شویم و آن‌طور که هستیم، زندگی کنیم. برای اینکه دیگر زیادی مهربان نباشید، لازم نیست مهربانی را کنار بگذارید؛ بلکه مسئله این است که قدرتتان را پس بگیرید، مرزهای واضح تعیین کنید و با اعتمادبه‌نفس از خودتان دفاع کنید.
در کتاب خوب نباش، یاد خواهید گرفت چطور دست از گدایی برای تأیید دیگران بردارید، مرزهایتان را مشخص کنید، نیازهایتان را قاطعانه بیان کنید و یک برنامه‌ی عملی سی‌روزه برای رسیدن به شجاعت و اصالت در همه‌ی جنبه‌های زندگی‌تان اجرا کنید. اما قبل از آن، بیایید دقیق‌تر ببینیم چرا مهربان بودن همیشه آنقدر هم که فکر می‌کنید، خوب نیست.
آیا شما آدم مهربانی هستید؟ اگر کسی از شما بخواهد در یک جمع «مهربان» باشید، این درخواست چه تصویری در ذهنتان می‌سازد؟ احتمالاً لبخند می‌زنید، سر تکان می‌دهید، از هر بحثی دوری می‌کنید و سعی می‌کنید خودتان را با جمع هماهنگ کنید. مهربانی در این حالت یعنی مدیریت برداشت دیگران از شما، یعنی مطمئن شدن از اینکه همه‌ی اطرافیانتان راحت هستند. یعنی از هرگونه مخالفت یا نارضایتی جلوگیری کنید.
در اصل، زیادی مهربان بودن یعنی حفظ هماهنگی با کم‌رنگ کردن خودتان، دوری از درگیری و سرکوب کردن افکار واقعی‌تان. این رفتار به‌خاطر این است که فکر می‌کنیم در صورت راضی کردن دیگران، جلوی تنش را می‌گیریم و همه‌چیز را آرام نگه می‌داریم. بنابراین آن‌ها ما را دوست خواهند داشت و هرچه بخواهیم به ما می‌دهند؛ چه این خواسته دوستی باشد، چه ترفیع شغلی یا تأیید اجتماعی.
اما این روش ایراد دارد. تلاش برای زیادی خوب بودن نه برای ما روابط واقعی به همراه دارد و نه موفقیت؛ بلکه باعث می‌شود مدام خودمان را کنترل کنیم، مضطرب شویم و احساس نارضایتی کنیم.
زیادی مهربان بودن بر پایه‌ی گدایی تأیید دیگران بنا شده است و باعث می‌شود مدام دنبال نشانه‌هایی بگردیم که نشان دهد دیگران از ما ناراضی هستند. در نتیجه، دائماً در حال بازی کردن نقش برای دیگران هستیم و نگران این هستیم که آیا رفتار یا حرف‌هایمان «به اندازه‌ی کافی خوب» هست یا نه؛ درحالی‌که همزمان نظرات، احساسات و نیازهای واقعی خودمان را سرکوب می‌کنیم. این رفتار هم خسته‌کننده است و هم پایدار نیست. همچنین، جلوی ابراز خود واقعی‌مان را می‌گیرد و حتی ممکن است همان تأییدی را که دنبالش هستیم، به دست نیاوریم.
مخالف زیادی خوب بودن، بی‌ادبی یا بی‌احترامی نیست؛ بلکه واقعی بودن است. یعنی اینکه رک و راست، صادق و آماده‌ی بیان کردن افکار واقعی‌تان باشید؛ حتی اگر این کار باعث کمی ناراحتی شود. اصالت به شما اجازه می‌دهد خود واقعی‌تان را نشان دهید و زمینه را برای ارتباطات عمیق‌تر، روابط معنادارتر و آزادی شخصی فراهم می‌کند.
با کنار گذاشتن نیاز به زیادی خوب بودن، خودتان را از فشار مداوم راضی نگه داشتن دیگران رها می‌کنید. این کار به شما قدرت می‌دهد تا بدون ترس از نارضایتی دیگران، بر اساس ارزش‌ها و خواسته‌های خودتان تصمیم بگیرید. این تغییر، اولین قدم برای شکستن چرخه‌ی راضی نگه داشتن دیگران و شروع یک زندگی با اعتمادبه‌نفس است. در ادامه‌ی کتاب خوب نباش، بررسی خواهیم کرد که چطور نیاز به تأیید دیگران این چرخه را هدایت می‌کند و چه کارهایی می‌توانید برای رهایی از آن انجام دهید.
