کتاب اقتصاد خوب برای دوران سخت

اقتصاد چطور می‌تواند تغییراتی مثبت در دنیا ایجاد کند؟
به نظر می‌رسد دنیا جای خوبی نیست و خیلی چیزها دارند اشتباه پیش می‌روند. گاهی دلمان می‌خواهد دست‌های خود را با ناامیدی و به نشانه تسلیم بالا بیاوریم. مثلا این مدل صحبت‌ها را زیاد می‌شنویم که می‌گویند:

•  مهاجرت دارد از کنترل خارج می‌شود.
•  مالیات‌ واردات در حال آسیب زدن به اقتصاد است.
•  بهای نجات محیط زیست، نابودی شغل مردم و بیکاری است.
  و…
  اما اگر این کارها را نکنیم، منقرض می‌شویم!
  انگار کم کم دارند شیپور روز قیامت را به صدا در می‌آورند. ما در این وسط ایستاده‌ایم و نمی‌دانیم حرف چه کسی را باور کنیم. به خصوص سیاستمدارها که مثلا به جای آن‌که یک جا بنشینند و در مورد مسائل اساسی بحث کنند، در برنامه‌های تلویزیونی سر یکدیگر داد می‌کشند و بحث‌های بی ربط می‌کنند.
  در میان این هیاهو، ما گاهی اوقات می‌بینیم که اقتصاددانی در تلویزیون ظاهر می‌شود و حرف‌های ترسناکی می‌زند و از مواضع سیاستمدارها انتقاد می‌کند. نکته اینجاست که ما نمی‌دانیم این افراد دقیقا در حال انجام چه کاری هستند و چطور به این پیش‌بینی‌های ترسناک می‌رسند.
  هرچند که معمولا اقتصاددانان نقش زیادی در اداره جهان ندارند.
  ما اینجاییم تا ایمان خود به علم اقتصاد را بازسازی کنیم. دو اقتصاددان برنده جایزه نوبل به ما می‌گویند که چرا حرف‌های اقتصادی سیاستمداران اغلب ناقص هستند و انگار برای غیرقابل‌حل‌ترین مسائل اقتصادی، راه‌حل‌هایی ساده دارند.
  در این کتاب خواهیم دید:
  چرا اعمال تعرفه بر فولاد در چین باعث می‌شود که کشاورزان آمریکایی شغل خود را از دست بدهند.
  چرا ربات‌ها می‌توانند شغل حسابداران را بدزدند اما نمی‌توانند سگ‌ها را برای پیاده‌روی بیرون ببرند.
  چطور هجوم مهاجران می‌تواند چشم‌انداز شغلی برای مردم محلی را بهبود بخشد.

در یک نظرسنجی عمومی در مورد میزان اعتماد مردم به نظر متخصصان، پرستارها بالاترین امتیاز و سیاستمداران کمترین امتیاز را کسب کردند.

هرچند که نتیجه این نظرسنجی خیلی هم دور از انتظار نبود اما نکته عجیب و غیر قابل انتظار این بود که اقتصاددانان فقط کمی بالاتر از سیاستمداران قرار داشتند.

به عبارت بهتری، مردم به اقتصاددانان اعتماد ندارند. چطور این اتفاق رخ داده؟

این ماجرا می‌تواند به عوامل مختلفی مرتبط باشد، مثلا شاید صرفا از روی ظاهر قضاوت کرده باشید مثلا اقتصاددان خوش قیافه‌ای را در تلویزیون می‌بینید و تصور می‌کنید که این شخص کلاه بردار است.

یا مثلا علت ماجرا می‌تواند این عامل باشد که چون اقتصاددانان وقتی به استخدام یک شرکت در می‌آیند، برای حداکثر کردن سود دست به هر کاری می‌زنند، حس عدم اطمینانی بگیرید.

یا مثلا ممکن است چون این افراد صرفا استاد دانشگاه هستند و در میدان عمل نیستند، تئوری‌ها و نظریاتی می‌دهند که افراطی و گاهی ترسناک به نظر می‌رسد.

راست و چپ فرق نمی‌کند. اکثر اقتصاددانان یک تبر ایدئولوژیک به دست گرفته‌اند و تئوری‌های خود را فریاد می‌کشند، و عموما پیش‌بینی‌هایشان هم غلط از آب در می‌آید.

البته در نقطه مقابل این گروه، چند اقتصاددان خوب هم داریم که تعدادشان بسیار اندک است ولی همین تعداد اندک هم عموما تلاش نمی‌کنند حرف‌های خود را به زبان ساده برای عموم مردم بازگو کنند و به خاطر سخت و پیچیده صحبت کردن مردم را دچار سو برداشت و گمراهی می‌کنند.

در کنار همه این موارد یک مشکل دیگر هم وجود دارد. حرف‌های اقتصاددانان اغلب غیرواقعی و غیرمنطقی به نظر می‌رسد. چرا که حرف‌های آن‌ها با اخبار سیاسی که می‌شنویم تفاوت فاحشی دارد.

این واقعیت که مردم به اقتصاد اعتماد ندارند، می‌تواند مشکل‌ساز شود. چرا؟ چون اقتصاددانان می‌توانند اطلاعات بسیار مهمی در مورد چگونگی حل بحرانی‌ترین مشکلات جهان به ما بدهند.

پس لازم است اقتصاددانان اعتماد ما را جلب کنند و کمی زیر دیپلم حرف بزنند که ما هم بفهمیم!

برای شروع بد نیست اقتصاددانان در مورد فرایندهای فکری و نحوه نتیجه‌گیری‌ها خود هم صحبت کنند. اگر ما به داده‌هایی دسترسی داشته باشیم که اقتصاددانان به آن‌ها «شواهد موجود» می‌گویند، ممکن است بهتر بتوانیم حرف آن‌ها را باور کنیم.

از همه مهمتر، اقتصاددانان باید قبول کنند که بدون خطا نیستند و در برخی موارد اشتباه می‌کنند.

بحث سیاسی و اقتصادی امروزه شبیه به کل‌کل طرفدارهای فوتبال شده است. طرفین شبیه هواداران تیم‌های فوتبال از نظریه‌ها دفاع می‌کنند. اقتصاددان باید با دید باز به شواهد نگاه کند و در صورت لزوم با صدایی محکم به اشتباه خود اعتراف کند.