کتاب خلق رفتارهای ماندگار

چگونه از محرک‌های درونی و بیرونی بهترین بهره را ببریم؟

چرا گاهی اوقات در راستای منافع خود رفتار نمی‌کنیم؟ چرا رسیدن به خواسته‌ها و تبدیل شدن به فردی که آرزو داریم، اینقدر سخت است؟ عوامل زیادی می‌توانند باعث شوند بر خلاف خواسته‌هایمان رفتار کنیم؛ مهم‌ترین آن‌ها محیط اطراف ماست.

برای مثال، دیدن تبلیغ یک همبرگر خوشمزه می‌تواند میل به خوردن آن را در ما تحریک کند، حتی اگر در حال رعایت یک رژیم غذایی جدید باشیم.

اما خبر خوب این است که می‌توانیم بر محرک‌های درونی و بیرونی خود تسلط پیدا کنیم و تصمیمات بهتر و منطقی‌تری بگیریم. تنها کافی است نحوه‌ انجام آن را یاد بگیریم.

این صحنه را تصور کنید:

یک روز زیبای تابستانی است، با آفتابی که پشت شما را گرم می‌کند و نسیم ملایمی که مچ پاهایتان را نوازش می‌دهد. همچنین، این اولین روز رژیم غذایی جدید شماست. شما در کنار افراد زیادی از یک روز در پارک لذت می‌برید. با این تفاوت که آن‌ها کمی بیشتر از شما از این روز لذت می‌برند، زیرا در حال خوردن بستنی قیفی‌های خوشمزه‌ای هستند. وسوسه بسیار زیاد است. شما فکر می‌کنید، “من هم یکی می‌خواهم! رژیمم را از فردا شروع می‌کنم…”

آن بستنی یک «محرک» (Trigger) بود که شما را از شروع رژیم غذایی‌تان باز داشت. محرک هر چیزی است که افکار و اعمال ما را تغییر می‌دهد. محرک‌ها می‌توانند اشکال مختلفی داشته باشند: افراد، رویدادها یا شرایط. حتی صدای باران هم یک محرک است، به اندازه‌ای قدرتمند که می‌تواند خاطره‌ای را تداعی کند.

محرک‌ها به روش‌های متفاوتی روی شما تاثیر می‌گذارند.

تاثیر آن‌ها می‌تواند مستقیم یا غیرمستقیم، درونی یا بیرونی، آگاهانه یا ناخودآگاه، پیش‌بینی‌شده یا غیرمنتظره، تشویق‌کننده یا دلسردکننده، سازنده یا مخرب باشد.

یک محرک مستقیم می‌تواند دیدن یک نوزاد خوشحال باشد که لبخند را بر چهره شما می‌آورد. یک محرک غیرمستقیم می‌تواند دیدن یک عکس خانوادگی باشد که سلسله‌ای از افکار را آغاز می‌کند و در نهایت باعث می‌شود با خواهرتان تماس بگیرید. زمانی که محرک‌ها ما را به انجام اعمال مثبتی مانند این‌ موارد یادآوری می‌کنند، عالی است.

متاسفانه، با این حال، آن‌ها در جلوگیری از ایجاد تغییر نیز بسیار قدرتمند هستند. چرا؟ زیرا ما همیشه از زمانی که تحریک می‌شویم، آگاه نیستیم.

برای سال‌ها، نویسنده این کتاب مدل مویی داشت که طاسی‌اش را پنهان می‌کرد؛ او نمی‌توانست بپذیرد که در حال طاس شدن است. چرا نمی‌توانست آن را بپذیرد؟ چون بدون اینکه خودش بداند، تعدادی از محرک‌ها در محیطش او را تحت فشار قرار می‌دادند تا ظاهری شیک و جوان داشته باشد. این وضعیت تا روزی که آرایشگرش موهای باقی‌مانده‌اش را خیلی کوتاه کرد، ادامه داشت. پس از اینکه فهمید محیطش او را به رفتارهای سطحی وادار می‌کرده، نویسنده مدل موی قدیمی‌اش را کنار گذاشت و درنهایت توانست خود را با طاسی‌اش پذیرفته و با آن کنار بیاید.

محیط ما پر از محرک‌های پنهانی است که هر آنچه می‌گوییم و انجام می‌دهیم را شکل می‌دهد. این می‌تواند ایجاد تغییر را دشوار کند، اما با آگاهی از محرک‌هایمان، می‌توانیم واکنش‌های جدیدی نسبت به آن‌ها ایجاد کنیم. از طریق بازخورد به خود، سوالات فعال و امتیازدهی، می‌توانیم یاد بگیریم رفتارهای جدیدی را بسازیم که تاثیر مثبتی بر زندگی خود و زندگی دیگران داشته باشد.

توصیه عملی: مسئولیت تغییر خود را بر عهده بگیرید.

دفعه بعد که از نداشتن وقت کافی برای کار خود شکایت می‌کنید چون مجبور بودید با دوستتان درباره ملاقات آینده در روز جمعه صحبت کنید، یا به فکر افتاده‌اید که ورزش امروز را به دلیل روز خاصی که امروز است کنار بگذارید و تمرین هفتگی خود را از فردا شروع کنید، از خود بپرسید: آیا واقعا تمام تلاش خود را برای دستیابی به اهداف امروز انجام داده‌اید؟

محیط شما ممکن است تاثیر قدرتمندی بر شما داشته باشد، اما آگاهی از این موضوع به شما اجازه می‌دهد که مسئولیت بپذیرید و تغییری که می‌خواهید را ایجاد کنید.