کتاب ایجاد و از بین بردن عادت‌ها

کنترل عادت‌های خوب و بد خود را در دست بگیرید.

صرف‌نظر از اینکه خود را چقدر فردی منظم یا با اراده می‌دانید، زندگی شما توسط عادت‌هایتان هدایت می‌شود. نکته‌ی مهم این است که این عادت‌ها می‌توانند مثبت باشند. عادت‌ها می‌توانند بخشی از برنامه‌ی روزانه‌ی شما در صبح باشند یا شیوه‌ی تعامل شما در مکالمات را شکل دهند. چنین عادت‌هایی باید مورد تشویق قرار گیرند یا حتی تقویت شوند، مثلاً زمانی که می‌خواهید بیشتر در خانه غذا بپزید یا بیشتر کتاب بخوانید. با این وجود، تمام عادت‌ها سودمند نیستند. افراد زیادی از لزوم ترک سیگار یا کاهش وزن آگاه هستند، اما به ترک عادت‌های نامحسوس‌تر خود، یعنی عادت‌های فکری منفی خود، توجه نمی‌کنند. این عادت‌ها می‌توانند بسیار مخرب باشند.

این کتاب با توضیح ماهیت عادت‌ها آغاز می‌شود و سپس به شما آموزش می‌دهد که چگونه می‌توانید بر عادت‌های خود مسلط شوید و زندگی خود را به سمت بهبودی هدایت کنید. در این کتاب، به علت نشستن اعضای خانواده‌تان با ترتیب مشخصی دور میز غذا پی خواهید برد؛ یاد خواهید گرفت که چگونه عادت‌های شادی‌بخش را در خود ایجاد کنید؛ و متوجه خواهید شد که صرفاً تلاش برای ترک سیگار چه تأثیری بر توانایی خودکنترلی شما می‌گذارد.

هنگامی که شخصی توپی را به سمت شما پرتاب می‌کند، چه اتفاقی می‌افتد؟ به احتمال زیاد، قبل از اینکه آگاهانه متوجه شوید چه خبر است، توپ را می‌گیرید. این یک عادت است؛ عملی که به قدری تکرار شده که ناخودآگاه انجام می‌شود. اولین ویژگی یک عادت، خودکار بودن آن است، یعنی عدم آگاهی از انجام یک عمل خاص، مانند روشن کردن لامپ هنگام ورود به اتاق. همچنین، از آنجایی که تکرار، شور و شوق را کاهش می‌دهد، انجام عادت‌ها بدون احساس خاصی صورت می‌گیرد. به برنامه‌ی صبحگاهی خود فکر کنید: آیا احساسات قوی در شما ایجاد می‌کند؟ یا تصور کنید هر روز برای ساعت‌ها از پنجره‌ی محل کارتان به یک رشته‌کوه نگاه می‌کنید. در ابتدا شگفت‌انگیز و مسحورکننده است، اما با گذشت زمان، لذت تماشای آن به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. علاوه بر خودکار بودن، زمینه نیز به دلیل ارتباطاتی که بین محیط و رفتار شما شکل می‌گیرد، عادت‌ها را تعریف می‌کند. دوران دانشجویی خود را به یاد بیاورید: آزادی تقریباً بدون هیچگونه تعهدی و نوشیدنی‌هایی که با دوستان خود میل می‌کردید؟ به دلیل این تجربیات اولیه، ممکن است لذت معاشرت را با عادت نوشیدن الکل مرتبط کنید، به طوری که اکنون هر بار که معاشرت می‌کنید، هوس نوشیدن می‌کنید.

اما عادت‌ها چگونه شکل می‌گیرند؟ به نکات زیر توجه کنید:

1. نیت و اراده، عادت‌ها را ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، می‌خواهید دندان‌های سالم و سفید داشته باشید، بنابراین شروع به مسواک زدن منظم آن‌ها می‌کنید.
2. روش دیگر شکل‌گیری عادت‌ها از طریق توجیه رفتار تصادفی گذشته با نسبت دادن نیت به آن در آینده است. به عنوان مثال، شما همیشه در همان نقطه‌ی آشپزخانه‌ی دوستتان می‌نشینید زیرا این مکان تنها جای خالی در اولین دیدار شما بود. با این حال، اکنون به خود می‌گویید که این مکان مورد علاقه‌ی شماست زیرا نورپردازی آن عالی و صندلی آن راحت است.
3. در نهایت، می‌توانید هم نیت و هم توجیه عادت‌های خود را ترکیب کنید. شاید دوچرخه‌سواری به محل کار را به دلیل رژیم غذایی شروع کرده‌اید، اما به دلیل لذت بردن از هوای تازه به آن ادامه می‌دهید.