شاخص توسعه انسانی( HDI ) چیست؟

همه ما دوست داریم زندگی بهتری داشته باشیم، برای ارتقای سطح زندگی طبیعتاً قبل از هر چیزی، به درآمد بیشتر فکر می‌کنیم. اما آیا کیفیت زندگی فقط تابع درآمد است؟ 

در اقتصاد کلان، شاخصی به نام شاخص توسعه انسانی یا HDI  وجود دارد. شاخص توسعه انسانی ( Human Development Index یا  HDI) یک ابزار آماری است که برای اندازه‌گیری دستاوردهای کلی یک کشور در ابعاد اجتماعی و اقتصادی به کار می‌رود. طبق این شاخص، ابعاد اجتماعی و اقتصادی یک کشور بر اساس سلامت، سطح تحصیلات و سطح زندگی افراد ارزیابی می‌شود.

این شاخص سه بخش دارد: 

• درآمد 

• امید به زندگی 

• تحصیلات

یعنی اگر درآمد کشوری افزایش پیدا کند، اما سطح سلامت و تحصیلات مردم افت کند، این کشور رشد اقتصادی داشته، اما توسعه‌یافته نشده‌است. برای مثال اگر برای افزایش تولید ناخالص ملی، محیط‌ زیست و حقوق شهروندی نادیده گرفته شود، کشور توسعه پیدا نمی‌کند.

این سه عامل، در زندگی فردی هم مهم هستند. یعنی برای ارتقای سطح زندگی، در کنار رشد درآمد، لازم است که به فکر سلامتی و دانش خودمان هم باشیم. 

حالا اگر با افزایش ساعت کاری بخواهیم درآمد را بیشتر کنیم، به بهای این که کمتر ورزش کنیم، کمتر کتاب بخوانیم، کمتر استراحت کنیم، کمتر با خانواده و دوستان وقت بگذرونیم، از نظر اقتصادی سطح زندگی ما ارتقا پیدا نکرده‌است. 

هرگز هدف این نیست که بگوییم زندگی بهتر به پول بیشتر نیاز ندارد، هدف این مطلب این است که بدانیم نباید سلامتی خودمان را به امید افزایش درآمد به خطر اندازیم. مثلا نباید تلاش برای کسب درآمد بیشتر، باعث کاهش ساعت خواب ما شود.  

اما چطوری می‌شود هم افزایش درآمد داشت و هم کیفیت زندگی را بالاتر برد؟

جواب در قطبش درآمد است. یک کارمند ساده، با سخت‌تر و بیشتر کار کردن، می‌تواند درصد کمی درآمد خود را بیشتر کند. اما برای چند برابر کردن درآمد خود، لازم است که مهارت‌های جدید کسب کند. مطالعات نشان داده که تاثیر مهارت‌های نرم در قطبش درآمد، از هر عاملی بیشتر است.

مهارت‌های نرم، مثل درست‌نویسی، شیوه ارائه مطالب، طرز برخورد، ساختن ردپای دیجیتال قدرتمند و داشتن شبکه حرفه‌ای، می‌تواند به ما کمک کند که با کار کمتر، درآمد بیشتر کسب کنیم و در عین حال برای بهبود سلامت، دانش و معرفت، وقت بیشتری داشته باشیم.